2. Rodzaje świadczeń

Świadczeniami z pomocy społecznej są:

1. świadczenia pieniężne:

   • zasiłek stały,
   • zasiłek okresowy,
   • zasiłek celowy i specjalny zasiłek celowy,
   • zasiłek i pożyczka na ekonomiczne usamodzielnienie,
   • świadczenie pieniężne na utrzymanie i pokrycie wydatków związanych z nauką języka polskiego dla cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy, ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w związku z okolicznością, o której mowa w art.159 ust.1 pkt.1 lit.c lub d ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach,
   • wynagrodzenie należne opiekunowi z tytułu sprawowania opieki przyznane przez sąd;

2. świadczenia niepieniężne:

   • praca socjalna,
   • bilet kredytowany,
   • składki na ubezpieczenie zdrowotne,
   • składki na ubezpieczenia społeczne,
   • pomoc rzeczowa, w tym na ekonomiczne usamodzielnienie,
   • sprawienie pogrzebu,
   • poradnictwo specjalistyczne,
   • interwencja kryzysowa,
   • schronienie,
   • posiłek,
   • niezbędne ubranie,
   • usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania, w ośrodkach wsparcia oraz w rodzinnych domach pomocy,
   • specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania oraz w ośrodkach wsparcia,
   • mieszkanie chronione,
   • pobyt i usługi w domu pomocy społecznej,
   • pomoc w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych, w tym w mieszkaniu chronionym, pomoc w uzyskaniu zatrudnienia, pomoc na zagospodarowanie - w formie rzeczowej dla osób usamodzielnianych.

Zasiłek stały

Zasiłek stały, o którym mowa w art. 37 ustawy - przysługuje:

• pełnoletniej osobie samotnie gospodarującej, niezdolnej do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy, jeżeli jej dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej, tj. od kwoty 776,00 zł.
• pełnoletniej osobie pozostającej w rodzinie, niezdolnej do pracy, jeżeli jej dochód, jak również dochód na osobę w rodzinie są niższe od kryterium dochodowego na osobę w rodzinie tj. od kwoty 600,00 zł.

Przez osobę samotnie gospodarującą rozumiemy osobę prowadzącą jednoosobowe gospodarstwo domowe.

Przez rodzinę ustawodawca natomiast rozumie osoby spokrewnione pozostające w faktycznym związku, wspólnie zamieszkujące i gospodarujące.

Całkowita niezdolność do pracy oznacza całkowitą niezdolność do pracy w rozumieniu przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych albo zaliczenie do I lub II grupy inwalidzkiej lub legitymowanie się znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności w rozumieniu przepisów o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.

Niezdolność do pracy z tytułu wieku oznacza ukończone przez kobietę 60 lat i 65 lat ukończone przez mężczyznę.

W przypadku osoby samotnie gospodarującej zasiłek stały ustala się w wysokości stanowiącej różnicę między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej, a dochodem tej osoby, z tym że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 719,00 zł.

W przypadku osoby w rodzinie zasiłek stały ustala się w wysokości różnicy między kryterium dochodowym na osobę w rodzinie, a dochodem tej osoby.

Kwota zasiłku stałego nie może być niższa niż 30 zł miesięcznie. W przypadku zbiegu uprawnień do zasiłku stałego i renty socjalnej zasiłek stały nie przysługuje.

Należy nadmienić, iż rodzina zobowiązana jest do udzielania pomocy członkom rodziny, którzy nie są w stanie samodzielnie zaspakajać swoich potrzeb w związku z ustawowym obowiązkiem alimentacyjnym.

Zasiłek okresowy

Zasiłek okresowy, o którym mowa w art. 38 ustawy- przysługuje:

• osobie samotnie gospodarującej, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej, czyli od kwoty 776,00 zł;

• rodzinie, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego rodziny tj. niższy od 600,00 zł na osobę , w szczególności ze względu na:
  • długotrwałą chorobę,
  • niepełnosprawność,
  • bezrobocie,
  • możliwość utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego.

Zasiłek okresowy ustala się:

1) w przypadku osoby samotnie gospodarującej – do wysokości różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby, z tym że kwota zasiłku nie może być wyższa niż kwota kryterium dochodowego na osobę w rodzinie tj. 600,00 zł miesięcznie;

2) w przypadku rodziny – do wysokości różnicy między kryterium dochodowym rodziny a dochodem tej rodziny.

3. Kwota zasiłku okresowego ustalona zgodnie z ust. 2 nie może być niższa niż 50% różnicy między:

1) kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby;

2) kryterium dochodowym rodziny a dochodem tej rodziny.

4. Kwota zasiłku okresowego nie może być niższa niż 20 zł miesięcznie.

Okres, na jaki jest przyznawany zasiłek okresowy, ustala ośrodek pomocy społecznej na podstawie okoliczności sprawy.

Należy nadmienić, iż rodzina zobowiązana jest do udzielania pomocy członkom rodziny, którzy nie są w stanie samodzielnie zaspakajać swoich potrzeb w związku z ustawowym obowiązkiem alimentacyjnym.

Zasiłek celowy

Zasiłek celowy, o którym mowa w art. 39 ustawy może być przyznany w szczególności na pokrycie części lub całości kosztów zakupu żywności, leków i leczenia, opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw w mieszkaniu, a także kosztów pogrzebu. Osobom bezdomnym i innym osobom nie mającym możliwości uzyskania świadczeń na podstawie przepisów o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia może być przyznany zasiłek celowy na pokrycie części lub całości wydatków na świadczenia zdrowotne.

Okres, na jaki jest przyznawany zasiłek celowy, ustala ośrodek pomocy społecznej na podstawie okoliczności sprawy.

 

Specjalny zasiłek celowy

Jest świadczeniem przysługującym na podstawie art. 41 ustawy o pomocy społecznej i może być przyznany w szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie albo rodzinie o dochodach przekraczających kryterium ustawowe - w wysokości nieprzekraczającej odpowiednio kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub rodziny.

Szczególnie uzasadnione przyczyny należy udokumentować i  potwierdzić konieczność wydatku.

 

Zasiłek celowy na zasadach zwrotu

Świadczenie to może być przyznane w szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie albo rodzinie o dochodach przekraczających kryterium dochodowe, ale pod warunkiem zwrotu części lub całości kwoty zasiłku (art. 41 ustawy o pomocy społecznej).

Należy nadmienić, iż  rodzina zobowiązana jest do udzielania pomocy członkom rodziny, którzy nie są w stanie samodzielnie zaspakajać swoich potrzeb w związku z ustawowym. obowiązkiem alimentacyjnym.

 

Świadczenia niepieniężne:

 

Praca socjalna 

Praca socjalna, o której mowa w art. 45 ustawy - to działalność zawodowa mająca na celu pomoc osobom i  rodzinom we wzmacnianiu lub odzyskiwaniu zdolności do funkcjonowania w środowisku społecznym poprzez pełnienie odpowiednich ról społecznych oraz tworzenie warunków sprzyjających temu celowi.

 

Praca socjalna prowadzona jest:

• z osobami i rodzinami w celu rozwinięcia lub wzmocnienia ich aktywności  i samodzielności życiowej,
• ze społecznością lokalną w celu zapewnienia współpracy i koordynacji działań instytucji i organizacji istotnych dla zaspokajania potrzeb członków społeczności.

Praca socjalna świadczona jest osobom i rodzinom bez względu na posiadany dochód.  W działalności tej wykorzystuje się właściwe jej metody i  techniki, stosowane z poszanowaniem godności osoby i jej prawa do samostanowienia.

  

Składki na ubezpieczenie społeczne 

Za osobę, która zrezygnuje z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania bezpośredniej, osobistej opieki nad długotrwale lub ciężko chorym członkiem rodziny oraz wspólnie niezamieszkującymi matką, ojcem lub rodzeństwem, ośrodek pomocy społecznej opłaca składkę na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od kwoty kryterium dochodowego na osobę w rodzinie, jeżeli dochód na osobę w rodzinie osoby opiekującej się nie przekracza 150% kwoty kryterium dochodowego na osobę w rodzinie i osoba opiekująca się nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innych tytułów lub nie otrzymuje emerytury albo renty. Dotyczy to również osób, które w związku z koniecznością sprawowania opieki pozostają na bezpłatnym urlopie.

Przez ojca i matkę należy rozumieć również ojca i matkę współmałżonka. 

Konieczność sprawowania bezpośredniej, osobistej opieki nad osobami, o których mowa powyżej, stwierdza lekarz ubezpieczenia zdrowotnego w zaświadczeniu wydanym nie wcześniej niż na 14 dni przed złożeniem wniosku o przyznanie świadczenia. 

Składka na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w wysokości określonej przepisami o systemie ubezpieczeń społecznych jest opłacana przez okres sprawowania opieki. Składka na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie przysługuje osobie, która w dniu złożenia wniosku o przyznanie świadczenia:

• ukończyła 50 lat i nie posiada okresu ubezpieczenia (składkowego i nieskładkowego) wynoszącego co najmniej 10 lat;
• posiada okres ubezpieczenia (składkowy i nieskładkowy) wynoszący 20 lat w przypadku kobiet i 25 lat w przypadku mężczyzn.

Należy nadmienić, iż rodzina zobowiązana jest do udzielania pomocy członkom rodziny, którzy nie są w stanie samodzielnie zaspakajać swoich potrzeb w związku z ustawowym obowiązkiem alimentacyjnym.

Składki na ubezpieczenie zdrowotne

Składki zdrowotne ośrodek pomocy społecznej opłaca za osoby:

• pobierające zasiłek stały,
• bezdomne objęte indywidualnym programem wychodzenia z bezdomności na zasadach określonych w przepisach o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia,
• bezrobotne objęte indywidualnym programem wychodzenia z bezrobocia na zasadach określonych w przepisach o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia.

Należy nadmienić iż ośrodek pomocy społecznej opłaca składki wyłącznie wówczas gdy osoba nie podlega ubezpieczeniu z innego tytułu np. ubezpieczenia w KRUS, w ZUS bądź przy członku rodziny.

 

Sprawienie pogrzebu

Pomoc społeczna obejmuje również obowiązek sprawienia pogrzebu w sposób ustalony przez gminę, zgodnie z wyznaniem zmarłego. Sprawienie pogrzebu jest zadaniem własnym gminy o charakterze obowiązkowym

Należy nadmienić, iż rodzina zobowiązana jest do udzielania pomocy członkom rodziny, którzy nie są w stanie samodzielnie zaspakajać swoich potrzeb w związku z ustawowym obowiązkiem alimentacyjnym.

Schronienie

Udzielenie schronienia następuje przez przyznanie tymczasowego schronienia w noclegowni, schronisku dla osób bezdomnych albo schronisku dla osób bezdomnych z usługami opiekuńczymi.

Szczegółowe zasady ponoszenia odpłatności za pobyt w ośrodkach wsparcia i mieszkaniach chronionych udzielających schronienia osobom tego pozbawionym, w tym osobom bezdomnym , które miały ostatnie zameldowanie na pobyt stały na terenie Gminy Elbląg, ustalone zostały uchwałą nr XXX/222/2017  Rady Gminy Elbląg z dnia 9 listopada 2017 roku w sprawie ustalenia szczegółowych zasad ponoszenia odpłatności za pobyt w ośrodkach wsparcia i mieszkaniach chronionych, udzielających schronienia osobom tego pozbawionym, w tym osobom bezdomnym , które miały ostatnie zameldowanie na pobyt stały na terenie Gminy Elbląg.

Osoby , których dochód przekracza kryterium dochodowe ustalone zgodnie z art. 8 ust.1 ustawy o pomocy społecznej ponoszą odpłatność wg poniższej tabeli :

Procentowy stosunek dochodu na osoby samotnie gospodarującej albo dochodu na osobę w rodzinie do kryterium dochodowego	Wysokość odpłatności za pobyt % liczona od dochodu osoby przebywającej w ośrodku wsparcia i mieszkaniu chronionym
do 100 %	nieodpłatnie
powyżej 100 % do 140 %	70.00 %
powyżej 140 % do 180 %	80.00 %
powyżej 180 % do 220 %	90.00  %
powyżej  220 %	100 %

 

Posiłek

Pomoc doraźna albo okresowa w postaci jednego gorącego posiłku dziennie przysługuje osobie, która własnym staraniem nie może go sobie zapewnić

Osoba lub rodzina może otrzymać pomoc w formie rzeczowej w postaci produktów żywnościowych.

W zakresie dożywiania Ośrodek Pomocy Społecznej realizuje wieloletni program rządowy " Posiłek w szkole i w domu na lata 2019  - 2023 "   ( uchwała nr 140 Rady Ministrów z dnia 15.10.2018 r. - Monitor Polski nr 1007 z 2018 r. )

W ramach Programu są realizowane działania dotyczące w szczególności zapewnienia pomocy w zakresie dożywiania:

• dzieciom do 7 roku życia,
• uczniom do czasu ukończenia szkoły ponadgimnazjalnej,
• osobom i rodzinom znajdującym się w sytuacjach wymienionych w art. 7 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz. 593, z późn. zm.), w szczególności osobom samotnym, w podeszłym wieku, chorym lub niepełnosprawnym - w formie posiłku, świadczenia pieniężnego na zakup posiłku lub żywności albo świadczenia rzeczowego w postaci produktów żywnościowych

Pomoc w zakresie dożywiania może być przyznana nieodpłatnie osobom i rodzinom, o których mowa wyżej, jeżeli dochód osoby samotnie gospodarującej lub dochód na osobę w rodzinie nie przekracza 150 % kryterium dochodowego, o którym mowa odpowiednio w art. 8 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o pomocy społecznej. W przypadku:

• osoby samotnie gospodarującej, jest to kwota: 1051,50 zł,
• rodziny 792 zł na osobę w rodzinie.

Należy nadmienić, iż rodzina zobowiązana jest do udzielania pomocy członkom rodziny, którzy nie są w stanie samodzielnie zaspakajać swoich potrzeb w związku z ustawowym obowiązkiem alimentacyjnym.

Przyznanie niezbędnego ubrania następuje przez zapewnienie osobie potrzebującej odpowiedniego rozmiaru bielizny, odzieży i obuwia odpowiednich do pory roku

Usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania, w ośrodkach wsparcia oraz specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania oraz w ośrodkach wsparcia

Jeżeli wymaga tego indywidualna sytuacja, osobom samotnym, które z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymagają pomocy innych, a są jej pozbawione, przysługuje pomoc w formie usług opiekuńczych lub specjalistycznych usług opiekuńczych (art. 50 ustawy o pomocy społecznej). Usługi opiekuńcze obejmują pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczną, zaleconą przez lekarza pielęgnację oraz, w  miarę możliwości, zapewnienie kontaktów z otoczeniem.

Zgodnie z Uchwałą Nr XXV/142/2009 Rady Gminy w Elblagu  z dnia 19 marca 2009  r. w sprawie określenia szczegółowych warunków przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze, z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi przyjeto następujące kwoty odpłatności za tego typu wsparcie

zasady odpłatności za korzystanie z usług opiekuńczych dla osób samotnych oraz rodzin dwuosobowych wymagających usług zgodnie z tabelą:

 

Dochód na osobę samotną/ na osobę w rodzinach dwuosobowych, w % kryterium dochodowego, określonego w art. 8 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej	Wysokość odpłatności w %  liczona wg kosztu usługi
do 100 %	nieodpłatnie
powyżej 100 % do 120 %	5 %
powyżej 120 % do 150 %	10 %
powyżej 150 % do 200 %	20 %
powyżej 200 % do 250 %	30 %
powyżej 250 % do 300 %	40 %
powyżej 300 % do 350 %	60 %
powyżej 350 % do 400 %	80 %
powyżej 400 %	100 %